Ruch tektoniczny : przewodnik po powojennej architekturze województwa świętokrzyskiego

Tectonic movement : a guide to the postwar architecture of the Świętokrzyskie province

book

Polish

"Ruch tektoniczny" to pierwsze przekrojowe opracowanie na temat świętokrzyskiej architektury. Prasa branżowa przez lata nie była zainteresowana tym regionem – skupiano się na Warszawie, Krakowie i Śląsku. Niedostatek opracowań i materiałów źródłowych sprawił, że w przypadku części obiektów ważnych dla historii architektury nie sposób ustalić ich dat powstania czy autorów. Brak dokumentów nie powinien jednak skutkować tym, że znamienne dla regionu budynki pozostaną niezauważone. Nieoczywisty architektoniczny regionalizm, jaki wykształcił się na tym obszarze, czerpie z praktyk budownictwa wernakularnego, z dostępności lokalnych materiałów, z krajobrazu i z przemysłu. Te z kolei różnią się w poszczególnych częściach województwa. Architektoniczną różnorodność regionu Świętokrzyskiego starano się oddać w niniejszym przewodniku. Dlatego wśród opisywanych budynków znalazły się także te pozbawione cech wybitnych – ale stanowiące ważny zapis momentu dziejowego, w którym powstawały. Nie zabrakło tu jednak dzieł ikonicznych – kieleckiego dworca autobusowego, huty w Sandomierzu czy masztu na Świętym Krzyżu.

“Tectonic Movement” is the first cross-sectional study of Swietokrzyskie architecture. For years, the trade press was not interested in the region - the focus was on Warsaw, Krakow and Silesia. The paucity of studies and source materials meant that for some of the buildings important to the history of architecture, it is impossible to determine their dates of construction or authors. However, the lack of documents should not result in buildings significant for the region remaining unnoticed. The non-obvious architectural regionalism that has developed in the area draws on vernacular building practices, the availability of local materials, the landscape and the industry. These, in turn, vary from one part of the province to another. The architectural diversity of the Swietokrzyskie region has been tried to reflect in this guide. That's why among the buildings described are also those without outstanding features - but which constitute an important record of the historical moment in which they were built. However, there was no shortage of iconic works - the Kielce bus station, the steel mill in Sandomierz or the mast on the Holy Cross.

regionalizm; historia architektury; przewodnik; powojenna architektura;

regionalism; history of architecture; guidebook; postwar architecture;

KEPIŃSKI, K.

1. 2. 2023

Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki

Warszawa

978-83-965401-6-4

311